Kwiecień to miesiąc, w którym ogrody zaczynają nabierać wyrazistych kształtów. Wśród pierwszych oznak wiosny trudno przeoczyć drzewa, które właśnie teraz zaczynają kwitnąć. Pojawiają się białe, różowe lub żółtawe kwiaty – czasem ledwo widoczne z daleka, czasem rozległe i wyraźne już z ulicy.
To dobry moment, by przyjrzeć się, które gatunki rozpoczynają sezon wcześniej niż inne. Bo choć kwitnienie nie trwa długo, potrafi zupełnie zmienić wygląd działki czy parku. W tym wpisie przedstawimy konkretne przykłady drzew kwitnących w kwietniu – zarówno tych popularnych, jak i mniej znanych.
Dlaczego kwitnienie drzew w kwietniu jest tak ważne?
Dla pszczół i innych zapylaczy kwitnące drzewa są jak dobrze zaopatrzony sklep otwarty po zimowej przerwie. Wczesną wiosną nie ma wielu źródeł pokarmu, dlatego kwiaty drzew to dla nich nie lada okazja. Pyłek i nektar są podstawą dla rozwoju wczesnych rodzin pszczelich, a trzmiele, często samotnicze i aktywne już od marca, korzystają z nich równie chętnie.
Brak takich roślin w otoczeniu może oznaczać dla owadów gorszy start w sezon, a czasem nawet brak szansy na przetrwanie. Dlatego drzewa kwitnące w kwietniu mają znaczenie nie tylko dla ludzi, ale też dla całej lokalnej sieci organizmów.
Co kwitnie w kwietniu? – spis drzew
Kwiecień to miesiąc, w którym sporo drzew zaczyna pokazywać, że zima już odeszła w zapomnienie. W ciągu zaledwie kilku dni bezlistne konary zmieniają się w kwitnące konstrukcje. Poniżej przedstawiamy kilka gatunków, które w tym okresie przyciągają uwagę ogrodników.
Wiśnia pospolita i wiśnia piłkowana (Prunus cerasus i Prunus serrulata)
Wiśnie, zwłaszcza odmiany ozdobne, to jedne z najbardziej rozpoznawalnych drzew kwitnących w kwietniu. Ich kwiaty pojawiają się gęsto, w niektórych przypadkach potrafią niemal całkowicie zakryć gałęzie. Wiśnia pospolita zachwyca bielą, natomiast piłkowana, szczególnie odmiana ‘Kanzan’, przyciąga spojrzenia intensywnie różowymi pąkami.
Śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera)
Zanim większość drzew zdąży pomyśleć o liściach, śliwa wiśniowa już kwitnie. Robi to szybko, czasem jeszcze w ostatnich dniach marca. Kwiaty są delikatne, najczęściej białe lub bladoróżowe, a na tle nagich gałęzi wyglądają bardzo wyraźnie. W ogrodach często wybiera się odmiany o ciemnych liściach, jak ‘Nigra’, które dodatkowo kontrastują z jasnym kwiatem.
Czeremcha zwyczajna (Prunus padus L.)
Czeremcha nie jest może drzewem, które natychmiast kojarzy się z wczesną wiosną, ale w cieplejszych rejonach potrafi rozpocząć kwitnienie już w drugiej połowie kwietnia. Tworzy długie, zwisające grona białych kwiatów, które, oprócz wyglądu, przyciągają także zapachem. Nie jest to woń, która pasowałaby każdemu, ale bez wątpienia łatwo ją zapamiętać.
Klon srebrzysty (Acer saccharinum L.)
Choć wiele osób może tego nie wiedzieć, ale klon zakwita wcześniej niż inne drzewa liściaste. Jego kwiaty mają barwę żółto-czerwoną, pojawiają się na nagich gałęziach i tworzą drobne skupiska. Z bliska widać, że są dość misternie zbudowane.
Brzoza brodawkowata (Betula pendula Roth)
Brzoza nie kwitnie w klasycznym tego słowa znaczeniu. Nie tworzy kwiatów w formie pąków i płatków, które znamy z drzew owocowych. Zamiast tego wypuszcza kotki: męskie długie, zwisające oraz krótsze żeńskie, ledwo widoczne. Pylenie brzozy zaczyna się właśnie w kwietniu i może być uciążliwe dla alergików, ale z ogrodniczego punktu widzenia to sygnał, że drzewo rozpoczęło swój sezon zakwitania.
Magnolia (wczesne odmiany)
Wczesne magnolie, jak magnolia gwiaździsta czy magnolia pośrednia, rozkwitają często zanim pojawią się liście. Kwiaty mają różne odcienie – od bieli, przez róż, po fioletowe przełamania – i trudno przejść obok nich obojętnie. Kiedy rosną w odpowiednim miejscu, potrafią zupełnie zdominować krajobraz ogrodu na kilka tygodni. W kwietniu to one przejmują „pierwsze skrzypce” bez jakiejkolwiek konkurencji.
Co kwitnie w kwietniu? Drzewa mniej znane, ale warte uwagi
Nie wszystkie drzewa kwitnące w kwietniu trafiają do katalogów szkółkarskich z dużym zdjęciem na okładce. Niektóre z nich pozostają w tle, może mniej znane, ale mające swoje miejsce w krajobrazie i kalendarzu ogrodnika. W tej części zestawienia pojawią się właśnie takie gatunki mniej oczywiste, lecz przy bliższym poznaniu zaskakująco interesujące.
Dereń jadalny (Cornus mas)
Dereń jadalny należy do tych drzew, które nie mają potrzeby czekać na pełne ciepło. Rozpoczyna kwitnienie jeszcze w marcu, ale bardzo często przeciąga je do pierwszych dni kwietnia, zwłaszcza gdy pogoda nie sprzyja szybkiemu rozwojowi pąków. Jego kwiaty mają kolor intensywnie żółty i układają się w kuliste skupiska. Pojawiają się bez liści, dzięki czemu są dobrze widoczne. Choć roślina ta częściej kojarzona jest z owocami niż z walorami kwiatowymi, warto zwrócić na nią uwagę właśnie wczesną wiosną.
Wierzby (Salix sp.)
Wierzby, a zwłaszcza wierzba iwa, mają swoją rozpoznawalną cechę: kotki. To właśnie one stanowią formę kwiatów, choć wyglądają inaczej niż w przypadku większości drzew. Bazie pojawiają się wcześnie, ale kwitnienie, rozumiane jako uwalnianie pyłku i otwieranie kwiatów męskich, przebiega właśnie w kwietniu. Niektóre gatunki są dwupienne, co oznacza, że osobno rozwijają się kwiaty męskie i żeńskie. W otoczeniu domowym sprawdzają się zarówno jako solitery, jak i w grupie, a przy tym mają wartość dla owadów szukających pyłku w pierwszej części sezonu.
Topola czarna (Populus nigra)
Topole nie należą do roślin, które sadzi się w ogrodach przydomowych bez zastanowienia. Są wysokie, mają rozbudowany system korzeniowy i potrzebują sporo miejsca. Mimo to warto je wspomnieć, choćby ze względu na fakt, że ich kwiaty pojawiają się już u schyłku marca, a pełnia kwitnienia przypada na kwiecień. Tworzą długie, zwisające kotki, zbudowane z drobnych, czerwonych lub brunatnych elementów. Dla obserwatora stojącego na ziemi nie są może najłatwiejsze do dostrzeżenia, ale z perspektywy zapylaczy stanowią stały punkt odniesienia w krajobrazie wczesnowiosennym.
Jakie drzewa kwitną w kwietniu? – podsumowanie
Drzewa kwitnące w kwietniu nie robią wokół siebie zamieszania. Niektóre rozwijają pąki zanim zdążą wypuścić liście, inne robią to równolegle, jakby nie mogły się zdecydować, co ważniejsze. Dla obserwatora, czy to z konewką w ręku lub z kubkiem kawy na tarasie, są po prostu znakiem, że wiosna już nadeszła.
Warto znać te gatunki, które zaczynają sezon już wczesną wiosną, dlatego, że są pierwszymi, które dają sygnał do działania całemu otoczeniu. Jeśli działka, park czy nawet pojedyncze podwórko mają stać się miejscem bardziej żywym – dobrze zacząć właśnie od tych drzew.
